Jak zabezpieczyć przeciwpożarowo przejścia instalacyjne?

Instalacje techniczne przechodzące przez oddzielenia przeciwpożarowe muszą być zabezpieczone w taki sposób, aby uniemożliwić przenikanie ognia, ale także dymu do sąsiadujących pomieszczeń.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa budowlanego, budynki muszą być podzielone na strefy pożarowe. Przejścia instalacyjne, podobnie jak oddzielenia stref pożarowych, muszą spełniać odpowiednie kryteria odporności ogniowej. W warunkach pożaru, głównym zadaniem zabezpieczeń instalacji technicznych jest niedopuszczenie do rozprzestrzeniania się ognia i wzrostu temperatury w przylegających pomieszczeniach, umożliwiając ewakuację oraz ograniczając skalę strat. Celem spełnienia kryteriów odporności ogniowej, zgodnie z obowiązującymi przepisami, przejścia instalacyjne muszą przez określony czas zapobiegać wzrostowi temperatury na nienagrzewanej powierzchni przegrody, tj. od strony pomieszczenia, gdzie pożar jeszcze nie wystąpił (kryterium I). W tym samym czasie muszą zachowywać także szczelność ogniową (E), którą rozumie się jako zapobieganie przedostaniu się gorących gazów lub płomieni na stronę przegrody nie objętą pożarem.

Spełnienie całości tych kryteriów jako przywrócenie odporności ogniowej oddzielenia przeciwpożarowego w miejscu jego przebicia, zapewnia ograniczenie rozwinięcia się pożaru na pozostałe strefy, ogranicza skalę strat, a co najważniejsze umożliwia ewakuację i pracę ekip ratowniczych.

Jak dobierać zabezpieczenia?

Szczegółowe wymagania dot. przejść instalacyjnych zawarte są w §234 oraz §232 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.

Dodatkowo przy opracowaniu i wykonywaniu przejścia instalacyjnego należy mieć na uwadze również inne przepisy dotyczące instalacji, a nie tylko związane bezpośrednio z działami przeciwpożarowymi. Przykładami takich przepisów są np. kwestie zachowania ciągłości izolacji cieplnej na instalacjach grzewczych lub bezpieczeństwa instalacji gazowych. 

Właściwy dobór odpowiedniego sposobu zabezpieczenia przejścia instalacji  przez granicę strefy pożarowej lub przegrody wydzielającej pomieszczenie zamknięte o odpowiedniej klasie zależy od kilku czynników, którymi są:

• wymagana klasa odporności ogniowej. 

• rodzaj instalacji, 

• wymiarów instalacji, 

• rodzaju izolacji na instalacji; 

• rodzaj przegrody (ściana czy strop), 

• materiału, z którego wykonana jest przegroda, 

• grubość przegrody, 

• dodatkowe aspekty takie jak rozmieszczenie instalacji czy dostęp do przejścia; 

Znając wymienione powyżej dane, dobiera się najbardziej optymalne rozwiązanie z dostępnej gamy gotowych produktów, dedykowanych do konkretnego zastosowania. 

Gotowe produkty od MERCOR

MERCOR posiada w swej ofercie gotowe systemy dedykowane przejściom instalacyjnym:

- system kołnierza mcr PS oraz opaski  mcr PS-25 – dedykowany wykonywaniu zabezpieczeń ogniochronnych przejść instalacyjnych indywidualnych,

- system mcr Polylack Elastic oraz  system mcr Polylack F, K, KG i mcr PS Bandage – dedykowane wykonywaniu zabezpieczeń ogniochronnych przejść instalacyjnych kombinowanych.

Poszczególne produkty w ramach systemu posiadają szczególne właściwości pęczniejące i uszczelniające, które w sytuacji wystąpienia pożaru, skutecznie zabezpieczają przejście instalacyjne.

mcr Polylack Elastic stosowany może być jako farba (do wykonywania powłok) lub jako wypełniacz (materiał łączący lub wypełniający szczeliny) w celu ogniochronnego uszczelniania mieszanych przejść instalacyjnych rur palnych, rur metalowych z izolacją, pojedynczych kabli lub wiązek kabli, przechodzących przez ściany i stropy.  Masa ta w przypadku innych zastosowań służy również jako materiał do uszczelniania dylatacji ogniowych lub otworów przy montażu klap przeciwpożarowych takich jak np. mcr FID-Pro.

Opaski mcr PS-25 przeznaczone są do zabezpieczenia ogniochronnego przejść przez ściany i stropy: 

• rur palnych o średnicach do 250 mm (PVC-U, PVC-C, PE-HD, PE, ABS, SAN+PVC, PP-R, PE-X/AL/PE-X, PE-RT/AL/PE-RT) w przepustach indywidualnych i kombinowanych; 

• rur niepalnych (miedzianych o średnicach do 89 mm, stalowych o średnicach do 159 mm) w izolacji palnej (lub NRO, ale topliwej) w przepustach kombinowanych. 

Kołnierze ogniochronne mcr PS składają się z jednej lub kilku warstw wkładów pęczniejących, umieszczonych w obudowie, wykonanej z ocynkowanej blachy stalowej lub blachy ze stali nierdzewnej. Obudowa wyposażona jest w klamrę, służącą do spinania końców kołnierza i stabilizowania go na rurze, oraz w uchwyty montażowe, służące do mocowania kołnierza do przegrody. Liczba uchwytów montażowych jest dostosowana do rozmiarów kołnierza.  Kołnierze ogniochronne  mcr PS przeznaczone są do zabezpieczenia ogniochronnego przejść przez ściany i stropy rur palnych nawet do średnicy 400 mm.

mcr Dunaboard to płyta ze skalnej wełny mineralnej. Stosowana jako materiał wypełniający otwór w przegrodzie. W zależności od wersji fabrycznie pokryta warstwą farby mcr Polylack F lub mcr Polylack ELastic.

mcr PS Bandage jest ogniochronnym bandażem wykonanym z elastycznych taśm z materiału termoplastycznego na taśmie z włókna szklanego. Służy przede wszystkim do zabezpieczenia przejść instalacyjnych rur niepalnych izolowanych palną lub topliwą izolacją. Pod wpływem temperatury powyżej 140°C pęcznieje i zamyka szczelinę po stopionej lub wypalonej izolacji na rurze.

Kołnierze ogniochronne mcr PS składają się z jednej lub kilku warstw wkładów pęczniejących, umieszczonych w obudowie, wykonanej z ocynkowanej blachy stalowej lub blachy ze stali nierdzewnej. Obudowa wyposażona jest w klamrę, służącą do spinania końców kołnierza i stabilizowania go na rurze, oraz w uchwyty montażowe, służące do mocowania kołnierza do przegrody. Liczba uchwytów montażowych jest dostosowana do rozmiarów kołnierza. Kołnierze ogniochronne  mcr PS przeznaczone są do zabezpieczenia ogniochronnego przejść przez ściany i stropy rur palnych nawet do średnicy 400 mm 

Martyna Kostrzewa

Kierownik ds. badań i rozwoju

Dział Zabezpieczeń Konstrukcji Budowlanych MERCOR S.A.

Mateusz Chmurczyk

Product Manager

Dział Zabezpieczeń Konstrukcji Budowlanych MERCOR S.A.